شهروند به‌تاریخ ۱۰ مرداد با درج مطلبی تحت عنوان «پشت پرده امآرآی» به بررسی یک شبکه مافیایی غیررسمی که در حال فعالیت و اخاذی از شهروندان است، می‌پردازد. شهروند با سوتیتر «ام آر آی تجارتی پرسود میان بعضی پزشکان و گروهی از مراکز تشخیصی – درمانی» پرده از حکایتی بر می‌دارد که قربانیان آن مردم بی بضاعت شهر و روستایند.
همکاری نانوشته
شهروند در مورد یک همکاری نانوشته بین برخی پزشکان که بیماران را به مراکز امآرآی خاصی می‌فرستند، می‌نویسد: «مراکز پاراکلینیک (تشخیصی – درمانی)، همان‌ها که خدمات بالینی پزشکی را انجام می‌دهند، از این فضا، نهایت استفاده را کرده‌اند...آنها تنها به این ارجاع‌های گاه و بیگاه از سوی پزشکان، اکتفا نکرده‌اند و با قراردادهای نانوشته‌ای میان خود و برخی از پزشکان، تجارت پرسودی را رقم زده‌اند. پزشک امآرآی تجویز می‌کند، بیمار را به مرکز مورد نظرش می‌فرستد و آخر ماه، برای هر نفری که به این مرکز فرستاده، درصدی می‌گیرد.» اقدامی که شهروند به نقل از داریوش طاهرخانی، «عضو شورایعالی سازمان نظام پزشکی»، آن را «براساس آیین‌نامه‌های انتظامی، تخلف و قابل پیگیری» می‌داند.
شهروند در مورد یک همکاری نانوشته بین برخی پزشکان که بیماران را به مراکز امآرآی خاصی می‌فرستند، می‌نویسد: «مراکز پاراکلینیک (تشخیصی – درمانی)، همان‌ها که خدمات بالینی پزشکی را انجام می‌دهند، از این فضا، نهایت استفاده را کرده‌اند...آنها تنها به این ارجاع‌های گاه و بیگاه از سوی پزشکان، اکتفا نکرده‌اند و با قراردادهای نانوشته‌ای میان خود و برخی از پزشکان، تجارت پرسودی را رقم زده‌اند. پزشک امآرآی تجویز می‌کند، بیمار را به مرکز مورد نظرش می‌فرستد و آخر ماه، برای هر نفری که به این مرکز فرستاده، درصدی می‌گیرد.» اقدامی که شهروند به نقل از داریوش طاهرخانی، «عضو شورایعالی سازمان نظام پزشکی»، آن را «براساس آیین‌نامه‌های انتظامی، تخلف و قابل پیگیری» می‌داند.
پزشکان صاحب امآرآی
شهروند می‌نویسد: «اما تخلف‌ها تنها به این موضوع محدود نمی‌شود. برخی از پزشکان، دستگاه امآرآی چند میلیارد تومانی را می‌خرند و در فلان بیمارستان یا مرکز مستقرش می‌کنند. بعد از آن است که مقصد بیشتر بیماران همان مرکز یا بیمارستان می‌شود.» شهروند مدعی می‌شود که این ام‌آرآی‌ها «به گفته یکی از مدیران مرکز تصویربرداری در ٧٠ تا ٩٠درصد موارد، ضروری نیست و با یک رادیولوژی ساده بسیاری از بیماری‌ها یا مشکل قابل تشخیص است.»
شهروند می‌نویسد: «اما تخلف‌ها تنها به این موضوع محدود نمی‌شود. برخی از پزشکان، دستگاه امآرآی چند میلیارد تومانی را می‌خرند و در فلان بیمارستان یا مرکز مستقرش می‌کنند. بعد از آن است که مقصد بیشتر بیماران همان مرکز یا بیمارستان می‌شود.» شهروند مدعی می‌شود که این ام‌آرآی‌ها «به گفته یکی از مدیران مرکز تصویربرداری در ٧٠ تا ٩٠درصد موارد، ضروری نیست و با یک رادیولوژی ساده بسیاری از بیماری‌ها یا مشکل قابل تشخیص است.»
رابطه مالی
تمام آنهایی که در مراکز امآرآی فعال هستند، از این ماجرا باخبرند و تعدادی از آنها که وارد این تعامل شده‌اند، از رابطه مالی می‌گویند که به‌هرحال بر روی درآمدشان تأثیر گذاشته است. شهروند به نقل از مدیر یکی از همین مراکز امآرآی می‌گوید: «پزشکانی که همیشه بیمارانشان را به مرکز خاصی برای آزمایش یا رادیولوژی و امآرآی می‌فرستند، بابت هر بیمار درصدی می‌گیرند. این هم به صورت یک قرارداد نوشته شده نیست، خود مرکز، در پایان هر ماه، پول را داخل بسته می‌گذارد و برای پزشک مورد نظر می‌فرستد.» مدیر این مرکز امآرآی می‌افزاید: «در بخش آزمایشگاه و سونوگرافی هم ما این روابط را داریم... برای امآرآی مثلا برای هر بیمار بین ١٠ تا ٢٠هزار تومان می‌دهند.» وی اضافه می‌کند: «بیمارانی که واقعا نیازی به امآرآی ندارند اما به توصیه و تجویز پزشکان نسخه در دست می‌آیند و در صف‌های طولانی انتظار می‌کشند. می‌گویند پزشک سرش شلوغ است، به‌جای رفت و آمدهای زیاد بیمار، یک بار امآرآی تجویز می‌شود و ریشه بیماری مشخص.»
مدیر این مرکز در دلیل ارجاع بیماران برای امآرآی می‌افزاید: «برخی از پزشکان نمی‌خواهند برای معاینه بیماران وقت بگذارند، دلیل دیگر، همان روابط و مسائل مالی است. این موضوع برای آزمایش خون هم صدق می‌کند، از سال ٩٣، تعرفه سونوگرافی و آزمایشگاه، ٢٠٠درصد افزایش داشته و بیمار ناچار است هزینه زیادی را تنها برای چند آزمایش پرداخت کند.»
تمام آنهایی که در مراکز امآرآی فعال هستند، از این ماجرا باخبرند و تعدادی از آنها که وارد این تعامل شده‌اند، از رابطه مالی می‌گویند که به‌هرحال بر روی درآمدشان تأثیر گذاشته است. شهروند به نقل از مدیر یکی از همین مراکز امآرآی می‌گوید: «پزشکانی که همیشه بیمارانشان را به مرکز خاصی برای آزمایش یا رادیولوژی و امآرآی می‌فرستند، بابت هر بیمار درصدی می‌گیرند. این هم به صورت یک قرارداد نوشته شده نیست، خود مرکز، در پایان هر ماه، پول را داخل بسته می‌گذارد و برای پزشک مورد نظر می‌فرستد.» مدیر این مرکز امآرآی می‌افزاید: «در بخش آزمایشگاه و سونوگرافی هم ما این روابط را داریم... برای امآرآی مثلا برای هر بیمار بین ١٠ تا ٢٠هزار تومان می‌دهند.» وی اضافه می‌کند: «بیمارانی که واقعا نیازی به امآرآی ندارند اما به توصیه و تجویز پزشکان نسخه در دست می‌آیند و در صف‌های طولانی انتظار می‌کشند. می‌گویند پزشک سرش شلوغ است، به‌جای رفت و آمدهای زیاد بیمار، یک بار امآرآی تجویز می‌شود و ریشه بیماری مشخص.»
مدیر این مرکز در دلیل ارجاع بیماران برای امآرآی می‌افزاید: «برخی از پزشکان نمی‌خواهند برای معاینه بیماران وقت بگذارند، دلیل دیگر، همان روابط و مسائل مالی است. این موضوع برای آزمایش خون هم صدق می‌کند، از سال ٩٣، تعرفه سونوگرافی و آزمایشگاه، ٢٠٠درصد افزایش داشته و بیمار ناچار است هزینه زیادی را تنها برای چند آزمایش پرداخت کند.»
زمان ویزیت
به‌طور استاندارد پزشک عمومی حداقل ۸ دقیقه و پزشک متخصص ۱۵ دقیقه زمان برای ویزیت بیمار باید اختصاص دهد درحالیکه گاهی در برخی مراکز پزشکی در ساعت حدود ۲۰ بیمار ویزیت می‌شوند. «شهروند» به نقل از ایرج خسرونیا، رئیس انجمن متخصصان داخلی می‌گوید: «برخی پزشکان در ٥ ساعت، ٥٠ بیمار را ویزیت می‌کنند.»
به‌طور استاندارد پزشک عمومی حداقل ۸ دقیقه و پزشک متخصص ۱۵ دقیقه زمان برای ویزیت بیمار باید اختصاص دهد درحالیکه گاهی در برخی مراکز پزشکی در ساعت حدود ۲۰ بیمار ویزیت می‌شوند. «شهروند» به نقل از ایرج خسرونیا، رئیس انجمن متخصصان داخلی می‌گوید: «برخی پزشکان در ٥ ساعت، ٥٠ بیمار را ویزیت می‌کنند.»
دستگاه‌های انحصاری
شهروند به نقل از پرستار مرکز تصویربرداری یکی از بیمارستان‌های خصوصی، می‌گوید: «برخی پزشکان بیمارستان‌ها، سهامدار هستند و دستگاه امآرآی را آنها خریده‌اند، همین هم می‌شود تا فقط امآرآی همان مرکز را قبول داشته باشند، یعنی اگر بیمار به مرکز دیگری برود، آن را نمی‌پذیرند... برخی پزشکان کاسبی خوبی از مراکز پاراکلینيک به هم زده‌اند. یک امآرآی غیرضروری با مقداری دارو و چند تصویربرداری دیگر، کلی پول می‌شود... زمانی هم که دستگاه جدید خریده می‌شود، میزان ارجاع بیمار بیشتر هم می‌شود، به‌هرحال باید هزینه خرید آن دستگاه تأمین شود...نکته اینجاست که خیلی از بیماری‌ها را می‌توان با سونوگرافی مشخص کرد، اما باز هم به امآرآی ارجاع داده می‌شود.»
شهروند به نقل از پرستار مرکز تصویربرداری یکی از بیمارستان‌های خصوصی، می‌گوید: «برخی پزشکان بیمارستان‌ها، سهامدار هستند و دستگاه امآرآی را آنها خریده‌اند، همین هم می‌شود تا فقط امآرآی همان مرکز را قبول داشته باشند، یعنی اگر بیمار به مرکز دیگری برود، آن را نمی‌پذیرند... برخی پزشکان کاسبی خوبی از مراکز پاراکلینيک به هم زده‌اند. یک امآرآی غیرضروری با مقداری دارو و چند تصویربرداری دیگر، کلی پول می‌شود... زمانی هم که دستگاه جدید خریده می‌شود، میزان ارجاع بیمار بیشتر هم می‌شود، به‌هرحال باید هزینه خرید آن دستگاه تأمین شود...نکته اینجاست که خیلی از بیماری‌ها را می‌توان با سونوگرافی مشخص کرد، اما باز هم به امآرآی ارجاع داده می‌شود.»
تهران ١٧٠ دستگاه امآرآی و سودجویی
شهروند می‌نویسد: «تهران، پنج برابر لندن دستگاه امآرآی دارد...این‌گونه به نظر می‌رسد که از ١٠سال پیش، وزارت بهداشت نسبت به رشد قارچ‌گونه مراکز امآرآی نگران شد.» از میان تمام روش‌های تشخیصی و تصویربرداری سی‌تی‌اسکن، پزشکی هسته‌ای، رادیولوژی، آنژیو‌گرافی، ماموگرافی، سونوگرافی، دانسیتومتری، تصویربرداری دندان و رادیوتراپی، روش تصویربرداری از طریق امآرآی از بیشترین توزیع نامناسب در سطح کشور به‌خصوص در شهر تهران برخوردار است.
این درحالی است که به ازای هر دستگاه امآرآی در ایران ٧٠٠هزار نفر بهره‌مند می‌شوند اما مثلا در کشور کانادا از هر دستگاه امآرآی یک‌میلیون نفر و در کشور سوئد، یک‌میلیون و ٢٠٠هزار نفر بهره‌مند می‌شوند.
براساس اعلام وزارت بهداشت در سال ٨٥، بیش از ٢٠٠ درخواست به صورت مشخص برای راه‌اندازی مرکز تصویربرداری «امآرآی»، به وزارت بهداشت رسید، درحالیکه تعداد دستگاه‌های امآرآی در کل اتحادیه اروپا با بیش از ٣٠٠میلیون نفر جمعیت در حدود ٣٠٠ دستگاه است.
شهروند درباره نیاز شهری مانند تهران به دستگاه ام آرآی می‌نویسد: «به گفته متولیان، میزان استاندارد این دستگاه‌ها به ازای هر ٥/١میلیون نفر یک دستگاه است، یعنی در تهران تنها به ١٥ دستگاه امآرآی نیاز است.»
«شهروند» به نقل از جلال شکوهی، رئیس انجمن رادیولوژی می‌گوید: «تنها در پایتخت ١٧٠ تا ١٨٠ دستگاه و در کل کشور ٢٧٠ تا ٣٠٠ دستگاه وجود دارد.»
جمال تولی، «رئیس اداره کارشناسی واردات تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت» می‌گوید: «ورود هر یک از این دستگاه‌ها باید از طریق نمایندگی صورت بگیرد و درنهایت از طریق سامانه‌های سازمان تجارت و گمرک دستگاه وارد کشور شود. این‌طور نیست که هرکس بخواهد دستگاه‌های این‌چنینی را وارد کند، چرا که باید هم مجوز آن از معاونت درمان وزارت بهداشت گرفته شود و هم از سوی همین معاونت مشخص شود این دستگاه در چه محلی باید قرار داده شود.»
این وضع موجود حاکی از صدور بی‌رویه مجوز ورود دستگاه امآرآی، بدون توجه به میزان جمعیت و توزیع جغرافیایی آن توسط حکومت ولایت فقیه است که تنها با هدف سودجویی صورت می‌گیرد.
شهروند می‌نویسد: «تهران، پنج برابر لندن دستگاه امآرآی دارد...این‌گونه به نظر می‌رسد که از ١٠سال پیش، وزارت بهداشت نسبت به رشد قارچ‌گونه مراکز امآرآی نگران شد.» از میان تمام روش‌های تشخیصی و تصویربرداری سی‌تی‌اسکن، پزشکی هسته‌ای، رادیولوژی، آنژیو‌گرافی، ماموگرافی، سونوگرافی، دانسیتومتری، تصویربرداری دندان و رادیوتراپی، روش تصویربرداری از طریق امآرآی از بیشترین توزیع نامناسب در سطح کشور به‌خصوص در شهر تهران برخوردار است.
این درحالی است که به ازای هر دستگاه امآرآی در ایران ٧٠٠هزار نفر بهره‌مند می‌شوند اما مثلا در کشور کانادا از هر دستگاه امآرآی یک‌میلیون نفر و در کشور سوئد، یک‌میلیون و ٢٠٠هزار نفر بهره‌مند می‌شوند.
براساس اعلام وزارت بهداشت در سال ٨٥، بیش از ٢٠٠ درخواست به صورت مشخص برای راه‌اندازی مرکز تصویربرداری «امآرآی»، به وزارت بهداشت رسید، درحالیکه تعداد دستگاه‌های امآرآی در کل اتحادیه اروپا با بیش از ٣٠٠میلیون نفر جمعیت در حدود ٣٠٠ دستگاه است.
شهروند درباره نیاز شهری مانند تهران به دستگاه ام آرآی می‌نویسد: «به گفته متولیان، میزان استاندارد این دستگاه‌ها به ازای هر ٥/١میلیون نفر یک دستگاه است، یعنی در تهران تنها به ١٥ دستگاه امآرآی نیاز است.»
«شهروند» به نقل از جلال شکوهی، رئیس انجمن رادیولوژی می‌گوید: «تنها در پایتخت ١٧٠ تا ١٨٠ دستگاه و در کل کشور ٢٧٠ تا ٣٠٠ دستگاه وجود دارد.»
جمال تولی، «رئیس اداره کارشناسی واردات تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت» می‌گوید: «ورود هر یک از این دستگاه‌ها باید از طریق نمایندگی صورت بگیرد و درنهایت از طریق سامانه‌های سازمان تجارت و گمرک دستگاه وارد کشور شود. این‌طور نیست که هرکس بخواهد دستگاه‌های این‌چنینی را وارد کند، چرا که باید هم مجوز آن از معاونت درمان وزارت بهداشت گرفته شود و هم از سوی همین معاونت مشخص شود این دستگاه در چه محلی باید قرار داده شود.»
این وضع موجود حاکی از صدور بی‌رویه مجوز ورود دستگاه امآرآی، بدون توجه به میزان جمعیت و توزیع جغرافیایی آن توسط حکومت ولایت فقیه است که تنها با هدف سودجویی صورت می‌گیرد.
دست‌های پنهان
محمد شریفی‌مقدم، «قائم‌مقام سازمان نظام پرستاری» درباره تعامل دو سویه مراکز پاراکلینیک و برخی پزشکان به شهروند می‌گوید: «می‌توان گفت که در این حوزه مافیایی وجود دارد اما برای ثابت کردنش باید سندی ارایه داد. به‌هرحال زد و بند در این حرفه زیاد است».
بر روی هر پدیده در نظام ولایت فقیه که انگشت گذاشته می‌شود، یک بُعد سودجویی در آن که البته درتعامل پنهان یا آشکار با حکومت است دیده می‌شود. قربانیان این سودجویی مردم محروم و عمدتا نیازمند جامعه هستند که چه بسا به نان شب خویش محتاجند. اما به خاطر سلامتی خویش در کوره سودجویی‌های حکومت ذره ذره آب می‌شوند و قبل از آنکه بیماری امانشان را ببرد، هزینه‌های گزاف درمان آنان را بر خاک سیاه می‌نشاند.
محمد شریفی‌مقدم، «قائم‌مقام سازمان نظام پرستاری» درباره تعامل دو سویه مراکز پاراکلینیک و برخی پزشکان به شهروند می‌گوید: «می‌توان گفت که در این حوزه مافیایی وجود دارد اما برای ثابت کردنش باید سندی ارایه داد. به‌هرحال زد و بند در این حرفه زیاد است».
بر روی هر پدیده در نظام ولایت فقیه که انگشت گذاشته می‌شود، یک بُعد سودجویی در آن که البته درتعامل پنهان یا آشکار با حکومت است دیده می‌شود. قربانیان این سودجویی مردم محروم و عمدتا نیازمند جامعه هستند که چه بسا به نان شب خویش محتاجند. اما به خاطر سلامتی خویش در کوره سودجویی‌های حکومت ذره ذره آب می‌شوند و قبل از آنکه بیماری امانشان را ببرد، هزینه‌های گزاف درمان آنان را بر خاک سیاه می‌نشاند.
