طرح کارورزی؛ استثمار چند برابر زنان



اقتصاد شکوفا!

روحانی در پایان دور اول خود و هنگامی که می‌خواست برای دور دوم خیز بردارد، اقتصاد کشور را شکوفا جلوه می‌داد و در رویارویی با جناح رقیب، کارنامه‌ای درخشان برای خود می‌تراشید. روحانی ۱۱ اردیبهشت در جمع گروهی از کارگران وعده کرد که دولت لایحه اصلاح قانون کار را پس بگیرد و امنیت شغلی کارگران را تامین کند. اما تنها یک هفته بعد از انتخابات! وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نه تنها اقدامی برای پس گرفتن لایحه مناقشه برانگیز قانون کار نکرد، بلکه طرح کارورزی را به صورت رسمی اجرایی کرد.

تضعیف کارگران

طرح کارورزی برای چهل درصد فارغ‌التحصیل بیکار کشور معرفی شد. [روحانی و دو راهی حقوق کارگران] اما این طرح با مخالفت شدید فعالان کارگری، دانشجویی و اجتماعی روبرو شد. طرحی که به موجب آن، دولت به جای ایجاد فرصت‌های امن و پایدار شغلی، فارغ‌التحصیلان را پس از شانزده سال تحصیل در مدرسه و دانشگاه، برای کسب مهارت به مراکز خصوصی و تعاونی روانه می‌کند. طرحی که از آن به «استثماری نوین» برای جلب رضایت صاحبان سرمایه تعبیر می‌شود و علت بیکاری را به بی‌مهارتی نیروی کار تقلیل می‌دهد و بیش از گذشته کارگران را در مقابل کارفرمایان تضعیف می‌کند. طرحی که نیروی تحصیلکرده باید به مدت دو سال کمتر از نصف حقوق پایه کارگر ساده دستمزد بگیرد. اگر بعد از دوسال کارفرما چنین کارگری را پذیرفت تازه به مدار کارگر ساده ارتقاء پیدا می‌کند! و صلاحیت دریافت حداقل حقوق پایه را کسب می کند! آنهم در شرایطی که کارگران ساده خودشان از قراردادهای سفیدامضای کمتر از سه ماهه فریادشان به آسمان است و کارفرماها هم از رکود عمیق بازار و به فروش نرفتن تولیداتشان و در وحشت از ورشکستگی مستمرا با اخراج نیروی کار، خود را تعدیل! می‌کنند.  

بیکاری زنان چند برابر مردان

در حالی که نرخ بیکاری زنان فارغ‌التحصیل در مقاطع فوق‌دیپلم، لیسانس و فوق‌لیسانس به ترتیب دو و سه برابر مردان اعلام شده و با توجه به نرخ مشارکت اقتصادی پایین زنان، اشتغال زنان با چالش جدی تر روبرو شده است. اجرای طرح کارورزی، بیش از پیش در برابر اشتغال برابر زنان، مانع عمل خواهد کرد. بدین صورت که چون فرصت استخدام در مراکز خصوصی و تعاونی‌ها منوط به رضایت کارفرماست و هیچ ساز‌و‌کار نظارت دولتی! در مورد آن وجود ندارد و از آنجایی که بخش خصوصی همواره از استخدام زنان استقبال کرده، فرصت شغلی برای زنان غالبا در بخش‌های غیررسمی یا خدماتی با حداقل دستمزد باقی می‌ماند. این در حالی است که ۵۰ درصد از دانشجویان کشور زنان هستند اما فقط  ۱۷ درصد فرصت شغلی برایشان وجود دارد و زنان سهمی در عرصه‌های مدیریتی کلان کشور ندارند. [طرح کارورزی؛ یک خبر بد برای فارغ‌التحصیلان زن]

تبعیض مضاعف

زنان در حاکمیت ولایت فقیه از بدو تاسیس این نظام، همواره در معرض بیشترین تبعیض جنسیتی بوده و هستند، حال با اجرای طرح کارورزی و با توجه با اینکه زنان سرپرست خانوار در کشور با افزایش تصاعدی مواجه است، این طرح ضربه سنگین و تبعیض‌آمیز دیگری به حقوق زنان محسوب می‌شود. در طرح کارورزی، کارفرما هیچ تعهدی برای استخدام نیروی کارورز ندارد و با توجه به شانس کمتر زنان برای استخدام در مراکز دولتی، مشکلات زنان با آغاز این طرح بیش از پیش بغرنج‌تر می‌شود.

بازگشت به خوان اول

در حال حاضر اگر شرایط پذیرش کارورز برابر و بدون اعمال تبعیض جنسیتی در نظام ولایت فقیه پیش برود‌، کاملا آشکار است که بعد از یک دوره شش‌ماهه استثمار زنان فارغ‌التحصیل، آنان با شرایط تبعیض آمیزی روبرو خواهند بود که پیش از این در مقابل آن بوده است. دستاورد  زنان از این طرح روحانی، به یغما رفتن شش ماه کار و تلاش آنها و بازگشت به نقطه قبل از طرح کارورزی و همان خوان اول خواهد بود.
علاوه بر طرح کارورزی، باید بر مشکلات زنان در بازار کار در ایران تحت حاکمیت ولایت فقیه، قراردادهای موقت، کار بدون بیمه در کارگاهها، حقوق تا یک سوم مردان در کارهای مشابه، قراردادهای سفید امضاء، برخوردار نبودن از شرایط ویژه زنان به دلیل مسئولیت خاص در زندگی شخصی و بار خانواده را افزود.