حسینعلی حاجیدلیگانی نماینده «شاهینشهر» در «مجلس» طی گفتگویی با «تسنیم» که در تاریخ ۱۱ مرداد منتشر شد، با اشاره به دریافت هزینهها از والدین دانشآموزان برای ثبتنام در برخی از مدارس دولتی گفت: «دریافت هزینه برای ثبتنام در مدارس دولتی خلاف اصل ۳۰ قانون اساسی است.»
اصل سی ام
براساس اصل سی ام قانون اساسی جمهوری اسلامی! «دولت موظف است وسائل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسط فراهم سازد و وسائل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور بطور رایگان گسترش دهد.»
اعلامیه حقوق بشر
در اعلامیه جهانی حقوق بشر نیز به آموزش و پرورش رایگان و همگانی توجه خاص شده و بند ۱ ماده ۲۶ اعلامیه میگوید: «هر كس حق دارد كه از آموزش و پرورش بهره مند شود. آموزش و پرورش لااقل تا حدودی كه مربوط به تعلیمات ابتدایی و اساسی است باید رایگان باشد. آموزش ابتدایی اجباری است. آموزش حرفه ای باید عمومیت پیدا كند و آموزش عالی باید با شرایط تساوی كامل به روی همه باز باشد تا همه بنا به استعداد خود بتوانند از آن بهره مند گردند.»
تعلیمات اجباری
آموزش و پرورش در ایران از سال ۱۳۵۳ تا دو سال پس از انقلاب مطلقا رایگان بود.
سوم دی ماه سال ۱۳۲۱ (۲۴ دسامبر ۱۹۴۲ میلادی) لایحه قانون تعلیمات اجباری به مجلس داده شد. طبق این لایحه كه بعدا تصویب و به صورت قانون به اجرا در آمد؛ تعلیمات عمومی در ایران اجباری، رایگان و یكسان باید باشد. این قانون، چند سال پیش از تدوین و تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر كه دوره آموزش و پرورش عمومی را در كشورهای عضو سازمان ملل اجباری و رایگان توصیه كرده بود تصویب شد.
آموزش رایگان
آموزش رایگان و یكنواخت در ایران از شهریور سال ۱۳۵۳ به تدریج به همه مقاطع تحصیلی تا دكترا تعمیم داده شد و مدارس غیر دولتی به صورت دولتی درآمدند، ساختمانها و تجهیزات آنها خریداری شد و كاركنان شان با احتساب سوابق كار به استخدام دولت درآمدند.
پایه مردم گرایی
اجباری بودن تحصیلات ابتدایی و تعمیم آموزش فنی و حرفه ای یکی از پایه های دمکراسی و مقدمه ای برای پذیرفتن نقش آگاهانه برای شرکت در زندگی سیاسی و اجتماعی و تمتع از نعمت آزادی است.
بی قانونی
در نظام جمهوری اسلامی! که قانونی وجود ندارد، قانون را هر کس و یا هر نهاد بر اساس منافع خود نصب میکند و یا نقض میکند، اینجاست که معنی جملاتی را که حمید رضا عارف پسر رئیس «فراکسیون امید» گفت را به خوبی درک میکنیم کافیست به جای ژن خوب کلمهی پول خوب را بکار ببریم تا بدانیم که این قانون تا کجا نقض شده است.
ژن خوب
«هر کسی که توانایی داشته و به نقطهای رسیده، حتما استعدادهایی در وجودش بوده؛ بالاخره تاثیر وراثت وجود دارد، ژن وجود دارد. پدر و مادر من هر دو جزء شاگرد اولهای کنکور در کشور بودند، مادر من رتبه پانزده کنکور داشته؛ این ژن منتقل میشود. ما سه برادر، هر سه درسهایمان خوب بوده و خوب تحصیل کردیم؛ من خودم بعد از اینکه تحصیلاتم در دانشگاه صنعتی شریف به اتمام رسید، در سال ۸۵ رفتم آمریکا و با رزومه و نمرات خوبم (من زبانم همیشه خوب بود) در دانشگاه جرج واشنگتن پذیرش گرفتم و PHD روابط بینالملل را در دانشگاه فلوریدا خواندم. آنجا نگاه نمیکنند که تو پسر چه کسی هستی. به رزومه نگاه میکنند.»
«بالاخره این خون میآید و میرسد؛ همین طوری که کسی نمیتواند ادعا کند اصل و نسب دارد. افتخار میکنم این تواناییها از دو تا ژن خوب، هم از طرف مادر و هم از طرف پدر آمده است.»
مقایسه
برخلاف آنکه اقشار کم درآمد و زیر خط فقر در ایران برای حضور فرزندانشان در مدارس دولتی ناچار به پرداخت هزینه های سنگینی هستند اما نمونه هایی در کشورهای پیشرفته وجود دارد که نشان میدهد چگونه با حمایت از آموزش و پرورش و اجرای رایگان آن افراد امکان و زمینه رشد پیدا کرده اند.
ایتالیا
اصل سی و چهارم قانون اساسی ایتالیا می گوید:
تحصیلات برای همگان آزاد است.
آموزش ابتدایی حداقل به مدت هشت سال اجباری و رایگان است.
افراد شایسته و با استعداد حتی در صورت عدم توانایی مالی حق دارند که مدارج علمی بالا را طی نمایند.
جمهوری در جهت تحقق این حق با اختیار قراردادن بورس تحصیلی و تخصیص حقوق برای خانواده ها و انواع دیگر کمک ها که باید از طریق برگزاری کنکور انجام گیرد اقدام مینماید.
بلژیک
بند سه اصل بیست و چهار قانون اساسی بلژیک مقرر میدارد:
همگان در راستای احترام به آزادیها و حقوق بنیادین از حق آموزش برخوردارند. تحصیل تا پایان دوره اجباری آموزش رایگان می باشد.
کلیه دانش آموزان در دوره اجباری آموزش حق دارند با هزینه جامعه تحت آموزش اخلاقی یا مذهبی قرار گیرند.
اسپانیا
به موجب اصل بیست و هفتم قانون اساسی کشور اسپانیا، کلیه افراد از حق تحصیل و دانش اندوزی برخوردارند. آزادی آموزش به رسمیت شناخته میشود.
آموزش ابتدایی اجباری و رایگان است.
آزادی اشخاص حقیقی و حقوقی برای ایجاد مراکز آموزشی با احترام و رعایت اصول قانون اساسی به رسمیت شناخته میشود.
خودگردانی دانشگاههای کشور طبق ضوابط قانونی به رسمیت شناخته می شود.
ژاپن
اصل بیست و ششم قانون اساسی ژاپن به آموزش و پرورش رایگان، اجباری و همگانی پرداخته است و چنین بیان می دارد: همه مردم حق دارند برحسب استعدادشان از آموزش یکسان به ترتیبی که قانون پیش بینی نموده برخوردار گردند.
همه مردم موظفند پسران و دختران تحت تکفل خویش را از آموزش متعارف به ترتیب مقرر در قانون بهره مند نمایند. این آموزش اجباری و رایگان خواهد بود.
۷۵۰ هزارتومان
حسینعلی حاجیدلیگانی نماینده «شاهینشهر» در «مجلس» گفت: «مسئولان برخی از مدارس دولتی خلاف قانون اساسی برای ثبتنام دانشآموزان ۷۵۰هزار تومان دریافت میکنند.» و سپس افزود: «این در حالی است که بسیاری از خانوادهها تمکن مالی برای پرداخت چنین هزینههایی را ندارند.»
حاجی دلیگانی اذعان کرد: « مسئولان برخی از مدارس دولتی گروکشی میکنند و تا زمانی که مبلغ مورد تقاضا را دریافت نکنند کارنامه دانشآموزان را نمیدهند، بنابراین زمانی که کارنامه را نمیدهند دانشآموز امکان ثبتنام در مقطع بالاتر را ندارد.»
حسینعلی حاجیدلیگانی نماینده «شاهینشهر» در «مجلس» گفت: «مسئولان برخی از مدارس دولتی خلاف قانون اساسی برای ثبتنام دانشآموزان ۷۵۰هزار تومان دریافت میکنند.» و سپس افزود: «این در حالی است که بسیاری از خانوادهها تمکن مالی برای پرداخت چنین هزینههایی را ندارند.»
حاجی دلیگانی اذعان کرد: « مسئولان برخی از مدارس دولتی گروکشی میکنند و تا زمانی که مبلغ مورد تقاضا را دریافت نکنند کارنامه دانشآموزان را نمیدهند، بنابراین زمانی که کارنامه را نمیدهند دانشآموز امکان ثبتنام در مقطع بالاتر را ندارد.»