به دنبال صحنه سازی های جمهوری اسلامی! در زندان اوین و ترتیب دادن بازدیدهای نمایشی برای برخی سفرای خارجی مستقر در تهران، کانون مدافعان حقوق بشر به ریاست شیرین عبادی، «برنده جایزه صلح نوبل» در سال ۲۰۰۳ به انتشار نامه ای روشنگرانه خطاب به عاصمه جهانگیر، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران پرداخت.
روشنگری
در ابتدا این نامه که تاریخ ۱۶ تیر ۹۶ را در انتهای خود دارد، شیرین عبادی می‌نویسد: «به استحضار مى‌رساند كه روز چهارشنبه ٥ جولاى ۲۰۱۷ برابر با ١٤ تيرماه ۱۳۹۶، پنجاه سفير از كشورهاى مختلف، ظاهراً به قصد همكارى مشترك حقوقى- قضایی در ايران از زندان اوين در تهران بازديد كردند.
خبر اين بازديد همزمان با اظهار نظر برخى از اين سفرا در مصاحبه با تلویزيون رسمى ايران كه با تحسين سيستم قضايى ايران در اداره زندان‌ها همراه بود، باعث حيرت بسيارى از ناظران اجتماعى و حقوق بشرى در ايران شد. از اين رو كانون مدافعان حقوق بشر در پى كشف حقيقت، تصميم به كنكاش در مورد اين رخداد و نوشتن اين نامه به حضرتعالى جهت روشنگرى شما، ساير فعالان حقوق بشر و نيز افكار عمومى گرفت.»
روشنگری
در ابتدا این نامه که تاریخ ۱۶ تیر ۹۶ را در انتهای خود دارد، شیرین عبادی می‌نویسد: «به استحضار مى‌رساند كه روز چهارشنبه ٥ جولاى ۲۰۱۷ برابر با ١٤ تيرماه ۱۳۹۶، پنجاه سفير از كشورهاى مختلف، ظاهراً به قصد همكارى مشترك حقوقى- قضایی در ايران از زندان اوين در تهران بازديد كردند.
خبر اين بازديد همزمان با اظهار نظر برخى از اين سفرا در مصاحبه با تلویزيون رسمى ايران كه با تحسين سيستم قضايى ايران در اداره زندان‌ها همراه بود، باعث حيرت بسيارى از ناظران اجتماعى و حقوق بشرى در ايران شد. از اين رو كانون مدافعان حقوق بشر در پى كشف حقيقت، تصميم به كنكاش در مورد اين رخداد و نوشتن اين نامه به حضرتعالى جهت روشنگرى شما، ساير فعالان حقوق بشر و نيز افكار عمومى گرفت.»
انتقال
سپس «رئیس کانون مدافعان حقوق بشر» به موضوع انتقال زندانیانی که زندانبان ها احتمال می‌دادند که صحنه نمایش آنها را برهم خواهند زد می‌پردازد: «ساعت هشت صبح روز چهارشنبه ٥ جولاى، مسئولان قضايى تعداد دست‌كم بيست زندانى سياسى و مالى را از زندان اوين به بهانه اعزام به دادسرا و دادگاه، از بند ٤ اين زندان خارج كردند. اين زندانيان كه بابت احضار ناگهانى به دادسرا و بدون آمادگى پيشين در حيرت بودند را سوار بر اتوبوس كرده، و آنها خيلى زود به جاى دادسرا از سلول‌هاى انفرادى در بند ۲-الف سر در مى‌آورند. غروب همين روز اين زندانيان، به بندهايشان در زندان اوين بر مى‌گردند، بدون اين كه بدانند در فاصله اين غيبت، ٥٠ سفير از كشورهاى مختلف براى بازديد از زندان اوين، به اين مكان اعزام شده‌اند.»
به این ترتیب زندانبان ها، «زندان اوین» را «در اين روز از هر زندانى معترض يا منتقدى خالى» کرده بودند و «آنهايى كه مانده بودند نيز ياراى بازگويى واقعيت را نداشتند.»
پرسش
شیرین عبادی سپس دست به طرح پرسشی می‌زند که هر ناظر مطلعی از شرایط زندان ها در ایران، می‌تواند آن را در برابر مجامع بین المللی قرار دهد: «سؤال اينجاست كه اگر زندان اوين مكانى مناسب و امن و استاندارد با مبانى حقوق بشر است، به چه علتى مسئولان زندان دست‌كم بيست زندانى كه به شرايط موجود معترضند را از زندان بيرون مى‌برند تا كسى روايتى به جز نمايش دلخواه مسئولان قضايى را بازگو نكند.»
نتیجه
نتیجه اجرای این نمایش آن می‌شود که «سفراى بازديدكننده از زندان اوين، تنها از بخش محدودى از زندان كه از جمعيت عادى زندان خلوت‌تر شده، ديدن كرده‌اند، بخشى كه از پيش با پاكسازى زندانيانى كه در برابر نقض حقوقشان ساكت نبودند، آماده پذيرش ايشان شده‌اند.»
زنان سیاسی
نامه «کانون مدافعان حقوق بشر» تعجب خود را از بازدید نکردن سفرا از بند زنان سیاسی با این عبارات ابراز می‌کند: «عجيب اين است كه سفراى محترم حتى از بند زنان سياسى هم بازديد نكرده‌اند، در حالى كه در آن روز ٢٤ زن زندانى سياسى- عقيدتى در زندان بوده‌اند، از جمله نرگس محمدى- مدافع حقوق بشر-، نازنين زاغرى- زندانى دوتابعيتى ايرانى، انگليسى- آزيتا رفيع‌زاده، آتنا دائمى كه بدون شك سخنان قابل توجهى براى بازگو كردن به اين سفرا داشتند.»
مصاحبه
علاوه بر عدم ملاقات هیئت سفرا با زنان سیاسی در بند، شیرین عبادی می‌نویسد: «عجيب‌تر اينكه صدا و سيماى جمهورى اسلامى تنها چند ساعت بعد از اين بازديد، با برخى سفراى بازديدكننده مصاحبه و آن را پخش كرده و در انتها خبرنگار سيما اعلام مى‌كند كه اين بازديد، سندى بر رد ادعاى مدافعان حقوق بشر است كه همواره از شرايط بد و نامناسب زندان اوين و وجود سلول‌هاى انفرادى سخن گفته‌اند.»
درخواست
در پایان «کانون مدافعان حقوق بشر» از عاصمه جهانگیر درخواست می‌کند: «ضمن درج اين مطلب در پرونده حقوق بشر دولت ايران، مراتب را به روش‌هاى ممكن به اطلاع دولت‌هايى كه سفراى خود را روانه چنين بازديدى كرده‌اند، برسانيد.»
