رویاهای بانکداری بدون ربا در متن یک اقتصاد ورشکسته


حسن سبحانی به عنوان یک «اقتصاددان» «طرفدار اقتصاد اسلامی» در مصاحبه‌ای که تسنیم آنرا منتشر ‌کرده است، تصریح می‌کند که بانکداری جمهوری اسلامی! براساس ربا قرار دارد.


خلاف شرع

سبحانی به‌عنوان «استادتمام اقتصاد دانشگاه تهران و نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی» و مدافع «اقتصاد اسلامی» در گفت و گویی طولانی که خبرگزاری تسنیم آنرا منتشر کرده است، به «آسیب شناسی» نظام بانکی جمهوری اسلامی! می‌پردازد. او بر این باور است که جمهوری اسلامی! همان نظام بانکی و اقتصادی دوران پهلوی را پذیرفته است و تنها به این کفایت کرده است که قوانین برخلاف شرع نباشند و نه اینکه قوانین منطبق بر شرع باشند، و از آنجایی که آن نظام اقتصادی براساس ربا طراحی شده بود، نمی‌توان ربا را از بانک‌ها حذف کرد.

شورای نگهبان

او حتی شورای نگهبان را نیز متهم می‌کند که در تعیین صلاحیت‌ها!، برای انتخابات! نظام «آدمهایی را واجد صلاحیت می‌دانند که وقتی روی کار می‌آیند، کسانی را که می‌گویند می‌خواهیم ربا را حذف کنیم، قلع و قمع می‌کنند.» [تسنیم ۶ شهریور ۹۶]


خامنه‌ای

در این میان حسن سبحانی، حتی سخنان خامنه‌ای در زمینه اینکه باید دانشگاه‌ها برای حل مشکل اقتصاد مقاومتی ورود کنند را نیز به چالش می‌کشد و می‌گوید: «در دانشگاه‌ها اینکه بهره نباشد عمدتا یک حرف مذموم و مسخره‌ای است». و می‌افزاید: «الآن هم که سه دهه گذشته و اوضاع اقتصادی خراب است، خیلی از استادهای دانشگاه به ما می‌گویند گرفتاریهای مملکت به‌خاطر همین حرفهایی است که شماها می‌زنید، الآن هجمه دانشگاهی‌ها به اسلام و اقتصاد اسلامی بسیار شدیدتر از دو یا سه دهه گذشته است». سبحانی نتیجه می‌گیرد: «بنابراین به نظر من انتظار حل این مسئله از نظام دانشگاهی یک انتظاری است که شرایط حلش وجود ندارد، باید یک فکر دیگری کرد.» [تسنیم ۳۰ مرداد ۹۶]


دلار

در ادامه، گردانندگان میزگرد مدعی بدون پشتوانه بودن دلار می‌شوند، و درباره‌ی کنار زدن سلطه‌ی دلار، از خامنه‌ای نقل می‌کنند که «خودمان و دیگران را از این شرایط خلاص کنیم.» پرسش‌کنندگان سپس می‌پرسند: «می‌خواهیم ببینیم تحت چه شرایطی می‌شود از این پول بدون پشتوانه خلاص شد»؟
سبحانی که پیشتر بدون پشتوانه بودن دلار را انکار کرده بود، می‌گوید: دلار «پشتوانه‌اش تولید است و طلا نیست» و در مورد عبارت خامنه‌ای می‌افزاید: «ایشان از یک موضعی صحبت می‌کنند که در آن موضع و در جایگاه خودش برای گفتن آن حرف دلایلی وجود دارد؛ مثلاً ممکن است یک وقتی بخواهند بفرمایند از سیطره پول امریکا باید خلاص شد؛ حالا لااقل من بلد نیستم که این دو را به هم ربط بدهم و بگویم این راهکارش چیست.» [تسنیم ۶ شهریور ۹۶]


«حاکمیت دینی»

سبحانی وقتی در برابر این پرسش قرار می‌گیرد که حاکمیت دینی چگونه شکل می‌گیرد؟، می‌‌گوید: وقتی رشد وجود داشته باشد، زیرا در فقر تنها اندکی دیندار باقی می‌مانند.


نتیجه

حسن سبحانی در پایان مصاحبه‌ی طولانی‌اش نتیجه می‌گیرد که نمی‌شود ربا را از این نظام بانکی حذف کرد زیرا این نظام براساس ربا شکل گرفته است.
در طول مصاحبه، سبحانی هیچ توضیح جدیی درباره نحوه‌ی راه‌اندازی «اقتصاد اسلامی» مورد نظرش نمی‌دهد. او تنها آنچیزی که در جمهوری اسلامی! وجود دارد را به چالش می‌کشد.


نفت و دلالی

اقتصاد جمهوری اسلامی! مبتنی بر فروش نفت و دلالی حاصل از پول آن است. مقوله‌ی دلالی به خصوص در بانک‌های آن مشاهده می‌شود. حسن روحانی اخیرا گفت: « بانک‌های ما بنگاه‌دار هستند که باید دست از بنگاه‌داری بردارند.» [ایلنا ۷ شهریور ۹۶] این اقتصاد مبتنی بر تولید نیست. در نتیجه از یک رونق پایدار و ثبات لازم برای حرکت به سمت جلو نیز برخوردار نمی‌باشد. تنها راه به حرکت در‌آوردن پول در این نظام اقتصادی درگیر شدن در امر دلالی‌ست. از همین زاویه است که بحث از ربوی بودن یا نبودن این اقتصاد به امری ثانویه تبدیل می‌شود، زیرا نکته‌ی مهم اینجاست که این اقتصاد، در اساس، بنیان‌های لازم برای رشد را ندارد.
در نتیجه امروز نیز، هنگامی که شاهد کشمکش بین جناح‌های نظام مقدس! برای انتخاب دو گزینه، یعنی رفتن به سمت نظام سرمایه داری جهانی یا اقتصاد مقاومتی هستیم، تنها می‌توان از این زاویه آنرا مورد تعبیر قرار داد که جنگ بین جناح‌هایی‌ست که می‌خواهند کنترل هژمونی اقتصادی را در دست بگیرند.
روحانی و دوستانش به طور مستمر یادآور می‌شوند که اگر سرمایه خارجی، جذب نکنیم، توان پیشبرد طرح‌های خود را نداریم. خامنه‌ای و جناح او تاکید می‌کنند که باید از ظرفیت‌های داخلی استفاده کنیم. اما در نهایت امر هر دو جناح در زمینه اتمی فهمیدند که اگر جام زهر اتمی سرکشیده نشود، از پول نفت، خبری نخواهد بود و بدون پول نفت، اقتصاد مبتنی بر دلالی جمهوری اسلامی! در داخل کشور، گردشی نخواهد داشت، و بدون همه‌ی اینها، نظام در معرض تهدیدات امنیتی قرار خواهد ‌گرفت.
سبحانی می‌کوشد تا مروج سیاست اقتصاد بدون ربا باشد، آنهم در یک نظام اقتصادی ورشکسته، با بانک‌هایی ورشکسته و آینده‌ای نا روشن، شاید به همین دلیل باشد که صدای او و سایر اتوپیست‌های «اسلامی»!، حتی در درون نظام نیز پژواک جدیی نمی‌یابد. تنها کاربرد این نوع از تئوری‌ها در ماههای اخیر، متهم کردن مالباختگان موسسات اعتباری سپاه، به رباخواری بود، با این هدف که پول آنها بازگردانده نشود.


در همین زمینه: