 |
| مقاله ای از سایت فکری ایران آزادی /iranfreedom.org/fa |
برجام منطقه‌ای در چشم انداز روحانی و خامنه‌ای
روحانی و وعده‌های اقتصادی
نمایش انتخابات! در حکومت ولایت فقیه به پایان رسید. خامنه‌ای در بیرون آوردن کاندیدای مطلوبش یعنی رئیسی شکست خورد. معنی این شکست را بهتر از هر کس مردم ایران می‌فهمند. این شکست حکایت از ضعیف تر شدن ولی فقیه دارد. مردم ایران، گامهای دیگری را علیه ولایت فقیه بر خواهند داشت.
روحانی از صندوق ولایت بیرون آمد. قسمت عمده تبلیغات روحانی روی موضوع اقتصاد سوار بود. خامنه‌ای و جناحش و کاندیداهایش هم، در پروسه تبلیغات نمایش انتخابات! روی همین موضوع سوار شده و مانور می‌دادند. آنها ضعف و ناکارآمدی اقتصادی روحانی در ۴ سال گذشته را برجسته می‌کردند. در مقابل، روحانی تلاش می‌کرد تا موضوعاتی را به عنوان دستاورد به رخ رقیب بکشد و وعده‌هایی برای ۴ سال آینده داد.
واقعیت آینده
برای درک بهتر این وعده ها باید دید روحانی برای این مسیر پیش رو، چه اقداماتی باید انجام دهد؟ بعد از امضای برجام، فشارها در زمینه برنامه موشکی، تروریسم و دخالت در کشورهای منطقه مانند سوریه، عراق، یمن و بحرین بر حکومت افزایش پیدا کرده است. برای برداشتن بقیه تحریمها که روحانی قول آن را داده است، مجبور است تا در این زمینه‌ها عقب نشینی کند. عقب نشینی در این زمینه ها راه به برجام منطقه‌ای، برجام موشکی و برجام حقوق بشر خواهد برد.
تمامی این عقب نشینی‌ها درحالی باید صورت بگیرد که روحانی هم مانند خامنه‌ای طرفدار دخالت در سوریه و گسترش موشک‌های بالستیک است. درآمدهای ناشی از توافق اتمی در خدمت جنگ در منطقه و افزایش بودجه نظامی و امنیتی حکومت قرار گرفته است. پاسدار دهقان، وزیر دفاع! روحانی، قبل از نمایش انتخابات! گفت دوران ریاست‌جمهوری! روحانی «شکوهمندترین دوره در توسعه کمی و کیفی برنامه‌های موشکی و دفاعی کشور بوده» و تا پایان ۱۳۹۵ «بخش تأمین اعتبارهای دفاعی تا دو و نیم برابر نسبت به دولت قبل افزایش داشته» و «در سال۹۶ به چهار برابر نسبت به دولت قبل می‌رسد».
پیشتر روحانی در ۱۹بهمن ۱۳۹۴ گفته بود با اهرم حضور در سوریه و عراق در مذاکرات اتمی امتیاز گرفته است. روحانی گفته بود: «اگر نیروهای ما در بغداد و سامرا و فلوجه و رمادی ایستادگی نمی‌کردند و اگر در دمشق و حلب به دولت سوریه کمک نمی‌کردند ما امنیتی نداشتیم که بتوانیم به این خوبی مذاکره کنیم».
موضع روحانی در مورد سوریه
موضع روحانی در مورد سوریه تفاوت چندانی با موضع خامنه‌ای ندارد. کرباسچی از جناح روحانی در ۸ اردیبهشت در افتتاح ستاد انتخابات! روحانی در اصفهان به سراغ موضوع سوریه می‌رود و می‌گوید: «غیرت دینی آیا اینه که به اسم دفاع از حرم یک دستگاه های بی حساب و کتاب ...» و ادامه می‌دهد «ما هم دلمان می‌خواهد در سوریه و لبنان و یمن و همه اینجاها صلح برقرار بشه، دفاع از مظلوم بشه، شیعیان آنجا تقویت بشوند، ولی آیا این کار فقط با پول دادن و اسلحه خریدن و کشتن و زدن و ...».
بلافاصله روحانی، بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه‌اش را به میدان می‌فرستد تا موضع روحانی را تعریف کند: «با تروریست‌ها باید با زبان زور و قدرت صحبت کرد نه دیپلماسی.» اما با این حال روحانی برای رسیدن به وعده‌های اقتصادی نیاز دارد تا سراغ برجام منطقه‌ای و موشکی برود.
کرباسچی این نیاز و اجبار در زمینه برجام منطقه‌ای را برای روحانی چنین تئوریزه می‌کند: «این دولت با غیرت دینی می‌گه آقا بگذارید ما از توان دیپلماسی برای حل مسائل منطقه استفاده کنیم توان دیپلماسی بزرگان دیپلماسی ما توانست که ۶ ابرقدرت را جای خودش بشونه بزرگترین مسئله تحریمی که توی شورای امنیت بوده حل بکنه می‌توان با توان دیپلماسی بیاد این مسائل را حل بکنه».
روحانی به رغم اکراه خود از کوتاه آمدن در مورد سوریه چاره‌ای ندارد و باید جام زهر دیگری را بنوشد و خامنه‌ای را هم مجبور به نوشیدن آن کند. نفرت مردم از دخالت در سوریه و صرف سرمایه‌هایی که باید خرج کشور شود در سخنان کرباسچی بدین صورت بازتاب می‌یابد: «مگه ما این جوان های عزیز را از لب آب آوردیم که همینطور بفرستیم اینها شهید بشند ما دلمان می‌سوزه که جوان هامون چرا شهید بشند چرا مردم کشته بشند». [آپارات ۱۰ اردیبهشت ۹۶]
علت دیگر برای رو آوردن روحانی به برجام منطقه‌ای
روحانی به یک دلیل دیگر نیز مجبور است تا پای برجام منطقه‌ای بیاید. این دلیل در داخل کشور نیست. ترامپ بعد از روی کار آمدن در مورد برجام اتمی گفت: «حکومت ایران به روح برجام پایبند نبوده است». خامنه‌ای و روحانی ترس از این جمله را در حمله موشکی آمریکا به انبار سلاح‌های شیمیایی سوریه بیشتر احساس کردند. دیگر نمی‌شود در سوریه از دیکتاتور این کشور آشکارا حمایت کرد. ترامپ گویا سیاست قاطعی را در زمینه سوریه پیش گرفته است. این سیاست قاطع دامن طرف حسابهای درگیر در حمایت از بشار اسد را هم خواهد گرفت. حکومت ایران از بشار اسد آشکارا حمایت می‌کند.
روحانی بعد از حمله موشکی آمریکا به سوریه خواستار «رسیدگی یک هیئت حقیقت‌یاب بین‌المللی» شده و گفته بود: «البته در این هیئت نباید از افراد مغرض استفاده شود و یا ریاست آن را آمریکا بر عهده بگیرد بلکه باید توسط کشورهای بی‌طرف موضوع بررسی شود تا معلوم شود سلاح شیمیایی از کجا آمده، توسط چه کسانی آمده یا اصلا سلاح شیمیایی بوده یا نبوده است.» [ایرنا ۱۹ فروردین ۹۶]
ترس در جملات روحانی موج می‌زند. ظاهرا ترامپ قاطعیت زیادی دارد. این ترس از آینده است. روحانی برای برداشتن تحریمها مجبور است با این دولت گفتگو کند و حریف بسیار سختگیر است.
وارد شدن در برجام‌های بعدی و جام زهرهای بیشتر، ولایت فقیه را به مراتب ضعیف تر می‌کند. پایان دادن به کار ولایت فقیه تضعیف شده برای مردم ایران بسی آسانتر خواهد بود.
