ایسپا از نظرسنجی‌یی که درباره قیام ایران انجام داده است رونمایی کرد به همین بهانه نشستی در «مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری» تشکیل شد. سخنران اصلی جلسه حسام‌الدین آشنا بود که تصریح کرد، چشم‌انداز سرنگونی می‌تواند در برابر نظام گشوده شود.
نگرانی از قیام
قیام دی ۹۶ گردانندگان نظام ولایت فقیه را بسیار نگران کرده است. آنان از خلال قیام دریافته‌اند که شرایط برای بقای نظام‌شان بسیار دشوارتر خواهد بود و چشم‌انداز سرنگونی‌شان نیز به روشنی دیده می‌شود.
این نتیجه‌گیری متکی به اظهار نظرهایست که از طرف شخصیت‌های سیاسی نظام از جمله شخص روحانی و تحلیل گران هر دو جناح مشاهده می‌شود.[به‌عنوان نمونه: روحانی بر سر قبر خمینی؛ سرنوشت رژیم شاه و نشنیدن صدای انقلاب توسط خامنه‌ای]
این نتیجه‌گیری متکی به اظهار نظرهایست که از طرف شخصیت‌های سیاسی نظام از جمله شخص روحانی و تحلیل گران هر دو جناح مشاهده می‌شود.[به‌عنوان نمونه: روحانی بر سر قبر خمینی؛ سرنوشت رژیم شاه و نشنیدن صدای انقلاب توسط خامنه‌ای]
نظرسنجی ایسپا
بخش دیگری از این نوع نگرانی‌ها در بدنه‌ی کارشناسی نظام بارز می‌شود. نظرسنجی منتشر شده از طرف ایسپا را می‌توان در این زمره دسته‌بندی کرد.
عنوان این نظرسنجی «بررسی دیدگاه مردم ایران در خصوص تجمعات دی‌ماه ۱۳۹۶» است که به سفارش «مركز بررسی‌های استراتژیك ریاست جمهوری» و توسط «مركز افكارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا)» اجرا شد. گردانندگان نظر سنجی مدعی هستند که حجم نمونه آماری‌شان قریب به ۴۵۰۰ نفر از افراد بالای ۱۸ سال در ۱۱ استان بوده است.
تمام نتایج این نظرسنجی منتشر نشده است اما بخشی از آن در ۱۷ بهمن در سایت ایسپا رونمایی شد.
عنوان این نظرسنجی «بررسی دیدگاه مردم ایران در خصوص تجمعات دی‌ماه ۱۳۹۶» است که به سفارش «مركز بررسی‌های استراتژیك ریاست جمهوری» و توسط «مركز افكارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا)» اجرا شد. گردانندگان نظر سنجی مدعی هستند که حجم نمونه آماری‌شان قریب به ۴۵۰۰ نفر از افراد بالای ۱۸ سال در ۱۱ استان بوده است.
تمام نتایج این نظرسنجی منتشر نشده است اما بخشی از آن در ۱۷ بهمن در سایت ایسپا رونمایی شد.
کاربران تلگرام و جایگاه «صداوسیما»
از جمله نتایج منتشر شده در این نظرسنجی می‌توان به پاسخ مثبت ۵۸.۳ درصد از پاسخگویان در استفاده از تلگرام اشاره کرد که در این میان بیش از ۳۹.۴ درصد به طور صریح اعلام کرده‌اند که «اخبار و مطالب سیاسی» را «بیش از سایر محتواها دنبال می‌کنند». از میان کاربران تلگرام ۶۳.۱ درصد اعلام کرده‌اند که «پس از فیلتر شدن آن، از فیلترشکن استفاده کرده‌اند».
در مورد صداوسیما، ۶۱.۱ درصد پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که صداوسیما «واقعیت تجمعات اخیر را نشان نداد.»[ایسپا ۱۷ بهمن ۹۶]
در مورد صداوسیما، ۶۱.۱ درصد پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که صداوسیما «واقعیت تجمعات اخیر را نشان نداد.»[ایسپا ۱۷ بهمن ۹۶]
گزارش آقاسی
همچنین نشستی در «مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری» برگزار می‌شود که در آن جمعی از کارشناسان نظام با حضور حسام‌الدین آشنا رئیس مرکز یاد شده به بررسی و ارزیابی این نظرسنجی و دو نظر سنجی دیگر که در رابطه با قیام صورت گرفته است می‌پردازند.
در ابتدای جلسه محمد آقاسی، «رئیس مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)» تصریح می‌کند که «در نظرسنجی‌هایی که طی سال گذشته از سوی ایسپا انجام شد، در نتایج شاهد افت امیدمردم به آینده بودیم.»
در ابتدای جلسه محمد آقاسی، «رئیس مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)» تصریح می‌کند که «در نظرسنجی‌هایی که طی سال گذشته از سوی ایسپا انجام شد، در نتایج شاهد افت امیدمردم به آینده بودیم.»
درصد ناراضیان
آقاسی افزود: پاسخ ۷۴.۸ درصد از پرسش‌شوندگان در پاسخ به این پرسش که «آیا از شرایط کشور رضایت دارید»؟ «منفی بوده است.»
در میان کسانی که از شرایط کشور اظهار نارضایتی کرده‌اند، بنا به گفته‌ی آقاسی ۴۱ درصد اظهار کرده‌اند «در صورت مسالمت‌آمیز و قانونی برگزار شدن اعتراضات در آن تجمعات مشارکت خواهند داشت.»
توجه به این نکته ضروری‌ست که نظرسنجی ایسپا در بازه زمانی ۱۵ تا ۲۵ دی صورت گرفته است یعنی زمانی که قیام ایران در جریان بوده است و حدود ۸۰۰۰ نفر بنابر آمارهای مقاومت ایران و نزدیک به ۵۰۰۰ نفر طبق اظهار رئیس سازمان زندان‌ها [بازدید نمایندگان «مجلس» از زندان بدون زندانی اوین، در زیر دوربین سازمان زندان‌ها] طی آن دستگیر شده بودند و در این میان دهها نفر از تظاهرکنندگان و دستگیرشدگان توسط نیروهای نظام کشته شده بودند. با این همه ۴۱ درصد جرأت کرده و در پاسخ به پرسشگران ایسپا برای شرکت در تظاهرات اعلام آمادگی می‌کنند؛ آنهم در شرایطی که به گفته‌ی آقاسی حتی پرسشگران ایسپا نیز در طی نظرسنجی دستگیر می‌شدند.
و جالب آنکه در میان افراد ناراضی که به ادعای ایسپا گفته‌اند که در تجمعات شرکت نخواهند کرد تنها ۱۰.۳ درصد دلیل عدم شرکت خود را «زیر سوال نرفتن اصل نظام» عنوان کردند. به‌عبارت دیگر برای سایر ناراضیانی که گفته‌اند در تجمعات شرکت نمی‌کنند، «زیر سوال نرفتن اصل نظام» اهمیتی ندارد.
در میان کسانی که از شرایط کشور اظهار نارضایتی کرده‌اند، بنا به گفته‌ی آقاسی ۴۱ درصد اظهار کرده‌اند «در صورت مسالمت‌آمیز و قانونی برگزار شدن اعتراضات در آن تجمعات مشارکت خواهند داشت.»
توجه به این نکته ضروری‌ست که نظرسنجی ایسپا در بازه زمانی ۱۵ تا ۲۵ دی صورت گرفته است یعنی زمانی که قیام ایران در جریان بوده است و حدود ۸۰۰۰ نفر بنابر آمارهای مقاومت ایران و نزدیک به ۵۰۰۰ نفر طبق اظهار رئیس سازمان زندان‌ها [بازدید نمایندگان «مجلس» از زندان بدون زندانی اوین، در زیر دوربین سازمان زندان‌ها] طی آن دستگیر شده بودند و در این میان دهها نفر از تظاهرکنندگان و دستگیرشدگان توسط نیروهای نظام کشته شده بودند. با این همه ۴۱ درصد جرأت کرده و در پاسخ به پرسشگران ایسپا برای شرکت در تظاهرات اعلام آمادگی می‌کنند؛ آنهم در شرایطی که به گفته‌ی آقاسی حتی پرسشگران ایسپا نیز در طی نظرسنجی دستگیر می‌شدند.
و جالب آنکه در میان افراد ناراضی که به ادعای ایسپا گفته‌اند که در تجمعات شرکت نخواهند کرد تنها ۱۰.۳ درصد دلیل عدم شرکت خود را «زیر سوال نرفتن اصل نظام» عنوان کردند. به‌عبارت دیگر برای سایر ناراضیانی که گفته‌اند در تجمعات شرکت نمی‌کنند، «زیر سوال نرفتن اصل نظام» اهمیتی ندارد.
توصیه به نظام برای عقب‌نشینی
آقاسی افزود: «۴۴.۳ درصد از مشارکت کنندگان در نظرسنجی درباره نوع مواجهه مجموعه نظام با اعتراضات بر این باور بودند که باید با معترضین گفت‌وگو شود. همچنین ۳۵.۲ درصد بر این باور بودند که باید خواسته‌های معترضین پذیرفته شود». معنی این پاسخ این است که در برابر نظام جبهه‌ی جدیدی به‌لحاظ اجتماعی گشوده شده است که باید آنرا به رسمیت بشناسد.
ارزیابی آشنا
در این جلسه اما حرف‌های اصلی‌تر متعلق به حسام‌الدین آشنا بود که در این نشست دست‌کم بخشی از قدرت حاکم را نمایندگی می‌کرد. او بیش از سایرین نگران بود و البته به واقعیت‌های ملموس‌تری نیز اذعان کرد.
آشنا گفت: «مردم به کسانی که در حوزه علوم اجتماعی کار نمی‌کنند، اما برای آنها تصمیم می‌گیرند و همچنین به سیاستمداران اعتماد زیادی ندارند».
رئیس «مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری» تصریح کرد: «اگر روند کنونی اصلاح نشود، پیش بینی می‌کنیم که در آینده شاهد وقوع اعتراضات بیشتری در حوزه‌های گوناگون باشیم.» آشنا افزود: «ممکن است با ورود دهک‌های پایین جامعه به اعتراضات» و همچنین «احتمال افزایش جدی خشونت، مواجه شویم.»
آشنا در ادامه گفت: «این اعتراضات مهر اقتصادی خورده اما لایه زیرین آن سیاسی و اجتماعی است» زیرا «زمانی که شعارهای افراد شرکت کننده در اعتراضات را تحلیل می‌کنیم مشاهده می‌کنیم که عمدتا شعارها رنگ سیاسی و اجتماعی دارند».
آشنا گفت: «مردم به کسانی که در حوزه علوم اجتماعی کار نمی‌کنند، اما برای آنها تصمیم می‌گیرند و همچنین به سیاستمداران اعتماد زیادی ندارند».
رئیس «مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری» تصریح کرد: «اگر روند کنونی اصلاح نشود، پیش بینی می‌کنیم که در آینده شاهد وقوع اعتراضات بیشتری در حوزه‌های گوناگون باشیم.» آشنا افزود: «ممکن است با ورود دهک‌های پایین جامعه به اعتراضات» و همچنین «احتمال افزایش جدی خشونت، مواجه شویم.»
آشنا در ادامه گفت: «این اعتراضات مهر اقتصادی خورده اما لایه زیرین آن سیاسی و اجتماعی است» زیرا «زمانی که شعارهای افراد شرکت کننده در اعتراضات را تحلیل می‌کنیم مشاهده می‌کنیم که عمدتا شعارها رنگ سیاسی و اجتماعی دارند».
امکان براندازی
آشنا در مورد آینده نظام هشدار داد و افزود: «تا ورود دهک‌های پایین به اعتراضات اتفاق نیفتد باید فکر کرد که می‌توان هنوز اعتراضات را مدیریت نمود. در این زمینه آن چیزی که پادزهر اعتراضاتی است که به سمت براندازی حرکت کند، اصلاح و کارآمد کردن نظام حکمرانی است.»
او با توجه دادن به قرار گرفتن نظام در آستانه‌ی سرنگونی توضیح داد: «مطالبات نزدیک به ۸۰ درصد جامعه ایرانی اقتصادی است اما پیوند زدن شرایط اقتصادی کشور به کارآمدی نظام که از سوی برخی شبکه‌های اجتماعی دنبال می‌شود می‌تواند نظام سیاسی را دچار بحران مشروعیت کند. در این زمینه اگر در نظام تصورات مردم القا شود که بحران اقتصادی، اقتصادی نیست بلکه به اصل نظام ربط دارد و این نظام یا نمی تواند یا نمی‌خواهد مشکلات اقتصادی را حل کند، تبدیل مسئله اقتصادی به تردید در مورد بقای نظام بسیار ساده و سریع اتفاق می‌افتد.»
در ادامه او برای بار دیگر راه حل را «اصلاح در نظام حکمرانی» دانست و تصریح کرد: «مقابله با این شرایط تنها با اثبات کارآمدی نظام امکان‌پذیر است و این امر نیز جز با اعمال برخی اصلاحات جدی در نظام حکمرانی امکان‌پذیر نیست. بر این اساس پاسخگویی، شفافیت و مبارزه با تبعیض و فساد از اقدامات فوری برای بازگرداندن اعتماد عمومی محسوب می‌شود.»
او با توجه دادن به قرار گرفتن نظام در آستانه‌ی سرنگونی توضیح داد: «مطالبات نزدیک به ۸۰ درصد جامعه ایرانی اقتصادی است اما پیوند زدن شرایط اقتصادی کشور به کارآمدی نظام که از سوی برخی شبکه‌های اجتماعی دنبال می‌شود می‌تواند نظام سیاسی را دچار بحران مشروعیت کند. در این زمینه اگر در نظام تصورات مردم القا شود که بحران اقتصادی، اقتصادی نیست بلکه به اصل نظام ربط دارد و این نظام یا نمی تواند یا نمی‌خواهد مشکلات اقتصادی را حل کند، تبدیل مسئله اقتصادی به تردید در مورد بقای نظام بسیار ساده و سریع اتفاق می‌افتد.»
در ادامه او برای بار دیگر راه حل را «اصلاح در نظام حکمرانی» دانست و تصریح کرد: «مقابله با این شرایط تنها با اثبات کارآمدی نظام امکان‌پذیر است و این امر نیز جز با اعمال برخی اصلاحات جدی در نظام حکمرانی امکان‌پذیر نیست. بر این اساس پاسخگویی، شفافیت و مبارزه با تبعیض و فساد از اقدامات فوری برای بازگرداندن اعتماد عمومی محسوب می‌شود.»
ناامید از «اصلاح نظام حکمرانی»
اما در ادامه آشنا نتوانست، ناامیدی خود را از آنچه «اصلاح نظام حکمرانی» عنوان کرده بود، پنهان کند و با هشدار به جناح مقابل گفت: «فاصله میان بیان مسئولان کشور درباره بهبود شرایط اقتصادی و ادراک عموم مردم از این شرایط در حال افزایش است. بدین ترتیب هرچه مسئولان ارشد بر بهبود اوضاع تاکید کنند، در واقع سرمایه اجتماعی خود را به شدت از دست می‌دهند.گرچه ممکن است کاهش مشارکت سیاسی و ادامه روند کنونی در کوتاه مدت به نفع مخالفان دولت تلقی شود اما عبور از روحانی به سرعت به عبور از کل نظام متصل خواهد شد.»
هدف بودن تمامیت نظام و ادامه‌ی قیام
به اذعان آشنا «در تحقیقات میدانی که در جریان اعتراضات دی ماه ۹۶ انجام داده‌ایم به این نتیجه رسیدیم که مردم به راحتی تفکیکی میان دولت و نظام قائل نیستند تا بتوانیم بگوییم دولت ناکارآمد است اما نظام دارای مشروعیت است؛ اگر روند کنونی ادامه یابد اکثریت سرخورده می‌شوند و یک اقلیتی رادیکال خواهند شد.»
در مورد باور عمومی درباره‌ی تعداد شرکت‌کنندگان در قیام ایران آشنا گفت: «۶۰ درصد از پاسخ دهندگان به نظرسنجی‌ها معتقد بودند که تعداد افراد شرکت کننده در اعتراضات متوسط و زیاد بوده است، بنابراین اینکه اعلام شود فقط چند ده هزار نفر در کل کشور در اعتراضات شرکت کرده‌اند با ادراک عمومی درباره میزان شرکت کنندگان فاصله زیادی دارد.»
به گفته‌ی آشنا «براساس نتایج نظرسنجی ۳۷.۵ درصد از مردم فکر می‌کنند که اعتراضات ادامه خواهد یافت». [ایسپا ۱۷ بهمن ۹۶]
مارا درحساب زیر دنبال کنید
khozestan_khoro@در مورد باور عمومی درباره‌ی تعداد شرکت‌کنندگان در قیام ایران آشنا گفت: «۶۰ درصد از پاسخ دهندگان به نظرسنجی‌ها معتقد بودند که تعداد افراد شرکت کننده در اعتراضات متوسط و زیاد بوده است، بنابراین اینکه اعلام شود فقط چند ده هزار نفر در کل کشور در اعتراضات شرکت کرده‌اند با ادراک عمومی درباره میزان شرکت کنندگان فاصله زیادی دارد.»
به گفته‌ی آشنا «براساس نتایج نظرسنجی ۳۷.۵ درصد از مردم فکر می‌کنند که اعتراضات ادامه خواهد یافت». [ایسپا ۱۷ بهمن ۹۶]
