اعتراضات تناسخی و آکاردئونی توصیفی بود از طرف محمدمهدی مجاهدی در سمیناری در «مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری» به این مفهوم که نظام از ارزیابی شکل و شمایل قیامهای آتی ناتوان است.
طی سمیناری در «مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری» که درباره بررسی سه نظرسنجی مربوط به قیام ایران برگزار شده بود. محمدمهدی مجاهدی، «استاد دانشگاه» از تعبیر تناسخی و آکاردئونی برای قیام ایران استفاده کرد.
خصلت تناسخی
او گفت به لحاظ ساخت جامعهشناسی «اعتراضات دو خصلت دارند»؛ نخست تناسخی به این معنی که تغییر چهره میدهند. مجاهدی در توضیح این مفهوم افزود: اعتراضات «هر بار که باز میگردند انتظار داریم چهره بیرونی و خیابانیشان با دفعه قبل متفاوت باشد.»
به عبارت دیگر او تایید کرد که نظام نمیتواند، شکل و شمایل قیامهای آتی را پیشبینی کند؛ امری که به روشنی نشان میدهد نظام در برابر جامعهیی که برای قیام و اعتراض در حال نو شدن است، عقب و دستبسته میباشد.
به عبارت دیگر او تایید کرد که نظام نمیتواند، شکل و شمایل قیامهای آتی را پیشبینی کند؛ امری که به روشنی نشان میدهد نظام در برابر جامعهیی که برای قیام و اعتراض در حال نو شدن است، عقب و دستبسته میباشد.
خصلت آکاردئونی
محمدمهدی مجاهدی خصلت دوم اعتراضات اخیر را در آکاردئونی بودن آنها دانست. و در تشریح آن گفت: «به این معنا که باز و بسته میشوند و در بسته شدنها که به نظر میرسد در شرایط فعلی در آن حالت قرار داریم نباید به عنوان پایان ماجرا تلقی کرد.» به این ترتیب او تایید کرد که قیامهای آتی در راه است.
خصلت هارمونیک
او البته شاید موضوعی را فراموش کرد تا در توصیف قیام ایران اضافه کند و آنهم هارمونیک بودن است به این معنی که این روح که هربار در پیکری حلول میکند، و این آکاردئون که در حال نواختنست از یک هماهنگی و توازن درونی برخوردار است. شعارهایش از اقتصادی به سمت سرنگونی نظام حرکت میکند؛ اقتصاد و سیاست را پیوند میزند؛ از تجمع شروع و به تهاجم به نیروهای سرکوب راه میبرد؛ و بر روی تمامی نمادهای خلافت اسلامی! بسیار حساس و سریعالواکنش است. (یعنی سریع واکنش نشان میدهد.)
او البته شاید موضوعی را فراموش کرد تا در توصیف قیام ایران اضافه کند و آنهم هارمونیک بودن است به این معنی که این روح که هربار در پیکری حلول میکند، و این آکاردئون که در حال نواختنست از یک هماهنگی و توازن درونی برخوردار است. شعارهایش از اقتصادی به سمت سرنگونی نظام حرکت میکند؛ اقتصاد و سیاست را پیوند میزند؛ از تجمع شروع و به تهاجم به نیروهای سرکوب راه میبرد؛ و بر روی تمامی نمادهای خلافت اسلامی! بسیار حساس و سریعالواکنش است. (یعنی سریع واکنش نشان میدهد.)
حجاب واقعیت
مجاهدی در تکمیل اظهاراتش به ناتوانیهای تئوریهای در اختیار نظام برای تشریح چیزی که با آن مواجهه است پرداخت و گفت: «همانطور که در فیزیک یکی از اصول آن است که فرمولها در شرایط حدی تغییر ماهیت میدهند، حوزه علوم اجتماعی نیز همینگونه است؛ یعنی زمانی که در وضعیت بحرانی یا مشرف بحران قرار داریم متدهای علوم اجتماعی بسیاری اوقات به جای آنکه حجاب را از واقعیت بردارند، حجاب واقعیت میشوند بنابراین اگر این مفروض را بپذیریم که در وضعیتی بحرانی یا مشرف به بحران قرار گرفتهایم، باید از روشهای دیگر استفاده کنیم.»
سقوط نظام
او پیش بینی کرد که نظام سقوط خواهد کرد؛ هرچند این عبارت را به صراحت به کار نبرد اما به یک نمونهی تاریخی اشاره کرد که میتوان همین برداشت را از اظهارات او به دست داد. مجاهدی گفت: «زمانی که انقلاب اسلامی اتفاق افتاد اغلب نظرسنجیهایی که مراکز مهم داخلی و خارجی به ویژه در آمریکا و انگلیس صورت میگرفت به هیچ وجه انقلاب را پیشبینی نکرده بود، اما یک کارمند درجه پایین سفارت آمریکا طی نامهای که به وزارت امور خارجه آمریکا ارسال کرده بود، تحلیلهایی درباره احتمال وقوع انقلاب ارائه داده بود که این تحلیلها حاصل برداشتهای او از نشست و برخواستهایش با مردم بوده است.» [ایسپا ۱۸ بهمن ۹۶]