محمد خاتمی تلاش می‌کند تا با نشان دادن خطر عاجل سرنگونی نظام سهمی برای خود در قدرت بیابد اما جناح خامنه‌ای می‌داند که تاریخ مصرف او به پایان رسیده است.
«گذر از جمهوری اسلامی»
یکشنبه ۱۳ اسفند ۹۶ نمایندگان «اصلاح‌طلب» مجلس و متحدینشان به دیدار سیدمحمد خاتمی رفتند. موضوع جلسه بررسی و ارزیابی شرایطی‌ست که نظام در آن گرفتار آمده است.
خاتمی در همان آغاز سخن پس از شنیدن نظرات حاضران گفت: «نکته ای گفته شد مبنی بر اینکه مردم در کف خیابان، شعار عبور از روحانی سر دادند اما اگر کمی گسترده‌تر نگاه کنیم آنها که آمدند، گذر از جمهوری اسلامی را مطرح کردند و ضدانقلاب کاملا از این مسأله سوءاستفاده کرد».
در چنین شرایطی به اعتقاد محمد خاتمی «مسأله فراتر از اصلاح طلبی و اصولگرایی، مسأله ملی است. باید به نجات ملی و نجات جمهوری اسلامی که حاصل انقلاب ماست بیاندیشیم.»
نارضایتی
خاتمی در یک ارزیابی از شرایط جامعه تصریح کرد که «یک نوع نارضایتی عمیق در کشور ما وجود دارد»؛ «جوانان، نخبگان، روشنفکران، اندیشمندان، متخصصان، کارگران، زنان همگی ناراضی هستند؛ بخش قابل توجهی از روحانیت سنتی و اصیل و همچنین اقوام ناراضی‌اند و یک نارضایتی عمومی در جامعه وجود دارد که اتفاقا همین نقطه‌ای می‌شود که ضدانقلاب از آن سوءاستفاده می‌کند».
مجاهدین
نگرانی اصلی او از ضد انقلاب است همان کسانی که در همان روزهای نخست قیام دی در بیانیه مجمع روحانیون اینگونه توصیف شده بودند: «بلافاصله پس از بروز اولین تجمعات و اعتراضات مردمی دشمنان قسم خورده و کینه توز ملت ایران و در رأس آنها آمریکا و عوامل زبون آنان همچون تروریستهای منافق و برخی مزدوران منطقه‌ایی آنان به حمایت و تشویق آشوبگران و اقدامات خشونت‌بار آنان پرداختند و عمق فریبکاری خود در ادعای دموکراسی و دلسوزی برای مردم ایران را به نمایش گذاشتند.» [مجمع روحانیون مبارز ۱۲ دی ۹۶]
محورهایی که البته در سخنرانی خامنه‌ای در ۱۹ دی به عنوان بیرونی کردن جمع‌بندی درونی نظام علنی شد. او نیز قیام را دارای سه ضلع دانست؛ آمریکا، عربستان و مجاهدین؛ و البته بلافاصله تصریح کرد که عملیاتی کردن قیام در داخل کشور، سازماندهی کردن آن، رهبری آن و فراخوان به تجمع توسط مجاهدین صورت گرفته بود. [روایت یک شکست نظام؛ سخنرانی خامنه‌ای درباره‌ی قیام ایران] و البته این یعنی همه چیز یک قیام.
محمد خاتمی در ادامه‌ی سخنانش با توجه به شرایط بین‌المللی که علیه نظام وجود دارد افزود: «امروز کاملا مشخص است که آمریکای ترامپ و اسراییل و عربستان و ارتجاع منطقه تصمیم گرفتند که جمهوری اسلامی را بزنند و مورد فشار قرار دهند و در حال قانع کردن اروپایی‌ها هستند. باید همه با هم بیاییم و در برابر این خطر بایستیم و بخصوص دولت را تقویت کنیم.»
نیمکت‌نشین
از نظر او مشکل اصلی در درون خلافت اسلامی! ندادن سهم متناسبی از قدرت به او و دوستانش است. او در این رابطه گفت: «در جامعه دایره خودی و غیر خودی ایجاد کرده‌ایم و لحظه به لحظه دایره خودی را تنگ کردیم. این امر اعتماد میان حاکمیت و جامعه را کاهش می‌دهد و این عامل بزرگی برای به هم خوردن امنیت ملی و سقوط جامعه ماست.»
او می‌خواهد به خلیفه مسلمین! اینطور القاء کند که برای نجات خود راهی به‌جز به بازی گرفتن خاتمی و دوستانش را ندارد. خاتمی پذیرفته است که «بزرگترین دشمن و مشکل کنونی» نظام، «بی‌اعتمادی» به آن است. در این رابطه او تصریح کرد: «بی‌اعتمادی به جامعه القا می‌شود و بی‌اعتمادی ملت به حاکمیت بسیار مهم است. با روش‌های سخت افزاری نمی‌توان امنیت را در این کشور برقرار کرد و مهم‌ترین عامل امنیت ایجاد اعتماد متقابل بین حاکمیت و مردم است و اگر این لطمه ببیند خطر اصل موجودیت نظام را تهدید خواهد کرد.» [سیدمحمد خاتمی ۱۵ اسفند ۹۶]
جعفری
هرچند پاسخ این خواست خاتمی به صراحت توسط جناح مقابل داده شده است. جعفری فرمانده سپاه به هنگام یا پس از دیدار با امید خسروی از نیروهای سپاه که حین سرکوب معترضان در خیابان پاسداران مجروح شده بود یادآور شد که «مخالفان نظام فرصت سازماندهی، آموزش و دسترسی به فضای مجازی بدون کنترل پیدا کردند که اگر این کنترل‌ها محکم بود و نیروهای امنیتی و بسیجی دستشان این طور بسته نبود و محدودیت نداشتند، این شیطنت‌ها بسیار زودتر در نطفه خفه می‌شد.»
او در حالی از دسته‌بسته‌ی نیروهای سپاه در سرکوب سخن گفت که از شروع قیام ایران بیش از ۸ هزار نفر دستگیر شده‌اند و شماری از آنها در زیر شکنجه جان‌باخته‌اند.
جعفری در ادامه تصریح کرد: «از بین بردن زمینه‌های سوء استفاده دشمنان وظیفه مسئولان و نهادهای اجرایی کشور است و باید در این باره اقدامات جدی را عملی کنند.» [ایلنا ۱۵ اسفند ۹۶]
مهدی محمدی
پیشتر نیز مهدی محمدی تاکید کرده بود که جلوی فرصت‌طلبی جناح مغلوب نظام برای گرفتن سهمی از قدرت باید گرفته شود. او با اشاره به خیزش خیابان پاسداران نوشته بود: «مسئله» دو طرف دارد؛ «از یک سو اراده واضح و رصد شده ضد انقلاب بویژه منافقین است برای «ایجاد خشونت پی در پی و مزمن» در کشور و حرکت به سمت پروژه «تخریب ایران»؛ و از سوی دیگر، پروژه یک جریان سیاسی کاملا شناخته شده در کشور که خشونت را فرصتی برای باج خواهی از کشور و مردم می‌داند.» [دست مجاهدین خلق در درگیری خیابان پاسداران؛ مطرح شده در تحلیل مهدی محمدی]
ناظران
جناح خاتمی می‌کوشد تا با نشان دادن خطری که موجودیت نظام را تهدید می‌کند خود را وارد دایره‌ی قدرت کند، جناح خامنه‌ای اما می‌داند که تاریخ مصرف اینان گذشته است و دیگر با تزیین نظام نمی‌توان از بحران‌ها عبور کرد؛ جناح خامنه‌ای با خود می‌اندیشد که تنها با سرکوب و مشت آهنین است که می‌توانند سرنگونی را به تعویق بیاندازند هرچند آنها نیز امیدشان را برای بقا دارند از دست می‌دهند.
مارا درحساب های زیر دنبال کنید
توئیترkhozestan_khoro@
کانال تلگرام khozestan_khorosh@
ادمین کانال تلگرام manouch_ra@